Veelgestelde vragen

Visie

Door middel van het organiseren van een inclusieve herdenking op 3 mei ten aanzien van leed gelieerd aan de Nederlands koloniaal verleden, beoogd dit initiatief een bijdrage te leveren aan de missie voor herstel-rechtvaardigheid, het verstevigen van de democratische rechtsstaat en het vergroten van de gelijkwaardigheid en verbondenheid tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Nederland.

Missie

Een liefdevol verzoek aan het Nederlandse volk en de regering om een Nationale Herdenking Nederlands Koloniaal Verleden van onze gezamenlijke koloniale geschiedenis.

We houden een inclusieve herdenking met twee minuten stilte op 3 mei voor het leed dat de Nederlandse voorvaderen aan andere mensen en landen hebben toegebracht tijdens de koloniale tijd. Dit is een gebaar van erkenning en dit kan bijdragen aan collectieve heling en herstel, en meer gelijkwaardigheid en verbondenheid in Nederland.

Op 4 mei staan we twee minuten stil bij onder andere het leed wat Nederland is aangedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op 5 mei vieren wij gezamenlijk de stappen die zijn genomen en de strijd die is gevoerd richting vrijheid vanuit de pijnlijke, traumatische en verdrietige gebeurtenissen uit onze

gezamenlijke Nederlandse (koloniale) geschiedenis. Tegelijkertijd zijn we ons bewust dat we nog op weg naar vrijheid zijn, dit wat betreft het aanpakken van de gevolgen van de koloniale geschiedenis. We zijn er ons van bewust dat kolonialisme nooit meer mag gebeuren en dat wij nog meer mogen waarderen dat we in een mooi kleurrijk land samen leven.

Deze herdenkingsdag is niet bedoeld als vervanging van Keti Koti, de dag waarop de afschaffing van de slavernij wordt herdacht. We staan stil bij de volledige Nederlandse koloniale geschiedenis, inclusief de trans-Atlantische slavernij en andere vormen van slavernij die onder het bewind van de VOC en WIC plaatsvonden.

Tijdens de Nationale Herdenking Nederlands Koloniaal Verleden wordt het leed herdacht dat door Nederland is veroorzaakt in 53 landen tijdens de koloniale periode. Dit geweld en deze uitbuiting vonden plaats onder verantwoordelijkheid van zowel de Nederlandse staat als handelscompagnieën zoals de VOC en WIC, die met toestemming van de staat koloniale macht uitoefenden, inclusief het voeren van oorlog en het bedrijven van slavernij."

Let op: De vermelde 53 landen kunnen mogelijk meer landen betreffen. Wij zijn momenteel bezig dit uit te zoeken. Voor meer informatie, blijf op de hoogte via onze website en sociale media.

Onze visie is dat we solidair staan met alle mensen die onderdrukt, uitgebuit en onrechtvaardig behandeld worden. We geloven in het Sanskrit-gezegde Vasudhaiva Kutumbakam, de hele wereld is een familie.

Wij geloven in de kracht van wereldwijde solidariteit met mensen die lijden onder onderdrukking en geweld, zoals in Palestina, Congo, Sudan, West-Papoea, Oekraïne en Kashmir. We erkennen de diepe gevoelens die deze situaties bij velen oproepen. Tijdens het programma is er ruimte voor deelnemende artiesten en sprekers om op symbolische of inhoudelijke wijze te verwijzen naar actuele (koloniale) conflicten in de wereld, zolang dit de centrale focus van de herdenking niet overschaduwt.

Deze herdenking is in de eerste plaats een ingetogen moment van eerbetoon en reflectie, gewijd aan de mensen en gemeenschappen uit 53 landen* die generaties lang geleden hebben onder het Nederlands koloniaal geweld. Politieke uitingen die de aandacht afleiden van deze intentie passen niet binnen dit gezamenlijke moment van herdenken.

*Het aantal landen wordt momenteel nader onderzocht. Meer informatie en bronverwijzingen zijn te vinden op onze website en sociale media.

Om de sfeer van gezamenlijk herdenken te waarborgen, vragen we aanwezigen/bezoekers/deelnemers om geen vlaggen, spandoeken of andere opvallende uitingen mee te nemen. De herdenking is een moment van stilte, heling en bezinning, en is een eerbetoon aan de slachtoffers van het Nederlands koloniale verleden, onze voorouders. We verzoeken iedereen om persoonlijke of politieke statements achterwege te laten, zodat we de focus kunnen houden op dit gedeelde herdenkingsmoment. Uitzonderingen, zoals symbolen van culturele betekenis en solidariteit, bijvoorbeeld een keffiyeh of sieraden.

Nederland heeft tijdens de koloniale periode invloed gehad op verschillende delen van de wereld. Enkele van de belangrijkste gebieden waar Nederland koloniale invloed heeft uitgeoefend, zijn onder andere Nederlands-Indië (het huidige Indonesië), Suriname, Nederlands-Brazilië, Nieuw-Nederland (het huidige New York) en de Kaapkolonie (het huidige Zuid-Afrika). Echter, minder bekend is dat daarnaast ook andere kleinere gebieden en handelsposten verspreid waren over de wereld waar Nederland actief was. 

Wij zijn nog aan het uitzoeken wat er is gebeurd in de verschillende landen en gebieden, waarin werd gehandeld en de gevolgen van het kolonialisme. Op basis van verschillende bronnen* hebben we tot op heden kunnen vaststellen dat 53 landen een relatie hebben met het Nederlands kolonialisme.

Het leed van contractarbeiders uit India, Java en China dat herdacht wordt bij de Nationale Herdenking van het Nederlands koloniaal verleden verdient erkenning om verschillende redenen die in lijn liggen met de herdenking van de slavernij:

1. Gedwongen omstandigheden en misleiding

Hoewel contractarbeiders formeel geen slaaf waren, werden velen onder valse beloften geronseld. Ze kregen te horen dat ze een goedbetaalde baan zouden krijgen, maar kwamen vaak terecht in omstandigheden van uitbuiting, mishandeling en dwang. De leef- en werkomstandigheden op de plantages in Suriname waren zwaar en vergelijkbaar met die van de tot slaaf gemaakten.

2. Racisme en onderdrukking

Net als bij de slavernij was het koloniale systeem gebaseerd op racisme en ongelijkheid. Contractarbeiders werden als inferieur gezien en onderworpen aan streng toezicht, lijfstraffen en een gebrek aan rechten.

3. Langdurige gevolgen

De impact van contractarbeid leeft nog voort. Families werden ontwricht, culturele banden met het moederland werden doorgesneden, en er ontstonden trauma’s die generaties lang zijn doorgegeven. Dit zijn gevolgen die vergelijkbaar zijn met die van de slavernij.

4. Deel van het koloniale systeem

Zowel slavernij als contractarbeid waren onderdeel van hetzelfde koloniale systeem van onderdrukking en winstbejag ten koste van mensenlevens. Daarom is het gepast om ook het leed van contractarbeiders in het bredere kader van koloniaal onrecht te herdenken.

Kortom: hoewel de vormen van onderdrukking juridisch verschilden, waren de ervaringen van uitbuiting, vernedering en verlies van vrijheid reëel voor zowel tot slaaf gemaakten als contractarbeiders. Hun leed verdient dus net zoveel erkenning en herdenking.

Websites

• https://npokennis.nl/collectie/171/koloniaal-verleden
  Kom hier meer te weten over de koloniale geschiedenis van Nederland aan de hand van relevante artikelen en video's.
• https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
• https://amsterdam.wereldmuseum.nl/nl/zien-en-doen/tentoonstellingen/onze-koloniale-erfenis/wat-kolonialisme

Literatuur

• Vanvugt, E. (2016). Roofstaat / druk 1: wat iedere Nederlander moet weten
  Van de roof- en kruistochten in de middeleeuwen tot de massa-executies in voormalig Nederlandsch-Indië ruim zestig jaar geleden. Dit boek is uitgegroeid tot hét standaardwerk over de gruweldaden van Nederland door de jaren heen.
  
  
• Kom, C. G. A. (2020). Wij slaven van Suriname
  Anton de Kom vertelt hoe het Nederlandse koloniale bewind het land en zijn inwoners onderdrukte, en hoe verschillende Surinaamse bevolkingsgroepen daartegen in opstand kwamen.
   
• Singh, S. (2024). Na de komma: Hindostanen en de erfenis van het kolonialisme. Singel Uitgeverijen.
  Wat er in Suriname gebeurde ná het slavernijverleden mag niet vergeten worden. Op 5 juni 1873 kwam het eerste schip met contractarbeiders aan uit India. Shantie Singh laat zien hoe de koloniale mentaliteit standhield, en hoe dat voor de Hindostanen in Nederland tot op de dag van vandaag nog doorwerkt. 
  
  
• Van Der Spoel, S., & Van Der Spoel, W. (2023). Nuri & Nino: een geschiedenis over Nederlands-Indië en Indische Nederlanders.
  De twaalf verhalen in dit (kinder)boek gaan over verbinding, maar ook over verlies, wederopbouw en liefde. Van de VOC en de Tweede Wereldoorlog tot de Onafhankelijkheidsoorlog en de volksverhuizing naar Nederland: je beleeft de geschiedenis door de ogen van Indische Nederlanders. Het zijn kleine verhalen met een grote boodschap, die ideaal zijn om voor te (laten) lezen voor het slapengaan.
  
• Hira, S. (2022). Decolonizing the mind: A guide to decolonial theory and practice. Amrit Publishers.
  In Decolonizing the Mind biedt Sandew Hira een toegankelijk en krachtig overzicht van dekoloniale theorie en praktijk. Hij onderzoekt hoe koloniale denkbeelden diep zijn verankerd in ons onderwijs, onze wetenschap, economie, spiritualiteit en sociale verhoudingen. Het boek biedt handvatten om deze mentale en maatschappelijke structuren te herkennen en te doorbreken. Hira pleit voor een nieuwe manier van denken die gebaseerd is op gelijkwaardigheid, heling en wereldwijde solidariteit, en nodigt lezers uit om actief bij te dragen aan het proces van dekolonisatie, zowel op individueel als collectief niveau.

Podcast

• De plantage van onze voorouders
  In de achtdelige podcastserie 'De plantage van onze voorouders' onderzoekt Maartje Duin sporen van het slavernijverleden in haar familiegeschiedenis.

Tijdens de vlaggenceremonie noemen wij per land het betreffende land op en sturen vanuit de hartchakra licht en liefde naar de voorouders, de huidige generaties en de toekomstige generaties, zodat dit mag bijdragen aan het helen van de familielijnen.